DANCEORIENTATION.EU
#danceisblind
NL  FR  EN

De danswaarde van het haptisch dansen van Saïd Gharbi

28 augustus 2023

de audiodescriptie van de video's zijn verwerkt in de tekst.

In België is er een blinde danser die ons voorging. Zijn naam is Saïd en hij woont in Brussel. Wie iets van blinden en bewegingstheater kent, kent ook zijn naam. De eerste keer dat ik met hem sprak was telefonisch. We spraken wel meer dan een uur over onze passie. Kort daarop planden we een meeting. Voor beide dansers was de danszaal in Koekelberg de logische plaats. 

Het heeft even geduurd voor ik zijn “danswereld” begreep. Vanuit een visuele achtergrond was zijn bewegingsleer voor mij aanvankelijk moeilijk te begrijpen. Toch moet ik zeggen dat ik de laatste maanden inzage kreeg, begrip en zelfs diep respect voor wat hij doet. Vooreerst is zijn doel gelijklopend met de onze: “de ziende en blinde wereld met elkaar verbinden door dans.” Daarnaast is zijn dansuiting één die voornamelijk gevormd is door het haptische, met daarenboven het contact tussen individuen. Een doeltreffend medium in dans. Zijn bewegingen zijn vloeiend en dynamisch. Zijn dans met gevoel en emotie. Allemaal krachtige elementen die nodig zijn om iets moois op poten te zetten. 

Met zijn moderne jazzstijl kiest hij vooral voor expressie en lichamelijkheid en dat door contact met die andere. Een mooie en belangrijke insteek. Hij is een pionier in dans voor blinden en slechtzienden en daarom uitwisbaar in het danslandschap. 

Dans verbind en is op zich altijd “inclusief.” Dat beoogt ook Saïd Gharbi met zijn kunst. 

Ik interpreteer zijn dans als bijna 100% haptisch. Volgende filmpjes en foto’s zullen voor meer duiding zorgen. 

video 1: Saïd vraagt om contact te maken via audio. We staan beide verspreid in de zaal en proberen dus elkaar te vinden via geluid. Hij knippert met zijn vingers, ik probeer met mijn voeten te glijden over de dansvloer wat op zich dan ook weer geluid maakt. Wanneer we elkaar gevonden hebben gebruikt hij zijn handen als permanent contact met mij. Ook de vloer is voor Saïd een vast referentiepunt. Hij zakt naar de grond en begeleid me als het ware mee naar de vloer. Waarop we proberen in contact met elkaar en de vloer tot harmonie te komen. Het was de eerste keer dat we contact hadden met elkaar in dit landschap. Uiteraard is de video maar een klein probeersel en oogt het geheel uitermate zoekende. Onderzoek is belangrijk. 

video 2: Op deze video geef ik les aan 4 blinde dansers en 3 ziende dansers. In de video kan je zien dat iedereen individueel danst maar dat Saïd de enige is met contact met een ziende danseres. Hij gebruikt haar als ankerpunt en oriëntatie. Ik heb deze opstelling van hem overgenomen voor de lijnoefeningen in salsa en bachata bij studenten en scholieren. De danspartner vormt de makkelijkste tool. Zijn ervaring wist dat. Ik toen nog niet. Nu blij met dit inzicht. 

video 3: Toont hetzelfde als video 2 maar is gefilmd vanuit de achterkant van de dansers (met de rug naar de camera). Je ziet heel goed dat Saïd de basispassen reproduceert door het lijncontact met zijn ziende compagnon. Ik verwijs even terug naar video 1 waarbij ik mijn rechterbeen heel hoog ophef en voor mijn linkerbeen kruis. Saïd kopiëert deze beweging door op bewegingsgevoel hetzelfde te gaan doen. Dat betekent dat hij een groot “bodyawareness” heeft in zijn eigen bewegingen maar ook in die van de geconnecteerde partner. 

video 4: Saïd en mezelf bereidden een dansles voor. We komen tot het besluit dat we een opdeling gaan brengen van het haptische in 3 delen.
1. Bewegingscontact met het eigen lichaam
2. Bewegingscontact met de omgeving (vloer, muur)
3. Bewegingscontact met een andere danser 

In het filmpje glijdt hij met zijn handen en armen over zijn kniëen en benen om vervolgens de vloer te zoeken. Met zijn lichaam baant hij zich een weg in het contact met de vloer. 

video 5: Saïd noemt het “een reis van het lichaam” waarbij hij eerst contact met zijn eigen lichaam door de handen en vervolgens met de vingers die ander zoekt. Michèle wil graag een soort wisselwerking in het bewegingscontact.