Initiatie salsa bij Oogatelier Varsenare, licht en liefde - Inclusief of exclusief dansen?
Op 24 mei vroeg Gerald Nijenhuis van oogatelier Varsenare, licht en liefde om opnieuw nogmaals een exclusieve salsainitiatie te verzorgen voor de mensen van het dagcentrum. Mijn blijheid was groot toen ik heel wat vertrouwde gezichten terug zag. Pjel zie ik ondertussen als mijn vaste danser, hahaha, en ook Dimitri had ik een week ervoor gezien oa. in Oostende oogatelier en G-sportdag van de stad Brugge. Ik hou van die jongens, omdat ze kunnen lachen met mijn grapjes. Ik was blij ze terug te zien. Ook Dieter, Barbie (alias Melissa), Maria en Marleen waren opnieuw van de partij en wat zo leuk was is dat ze de notie salsa nog kenden. Door de verschillende workshops die ze volgden op verplaatsing kon ik deze keer wat verder in gaan op de lesmaterie.
Over het zaaltje:
Opstelling van de ruimte:
Groot was mijn verbazing toen ik koord en plakband overal over de vloer vastgemaakt zag liggen. Toen ik Gerald erover aansprak, vertelde hij mij dat het was aangebracht om zienden te begeleiden in de workshops die ze geven voor de inleving in de niet ziende wereld. Ik weet dat daar een soort zijtak bestaat bij de VZW onder de noemer Xinix en curieus dat ik ben ging ik ook eens achter het hoekje kijken waar ik verschillende technische snufjes zag met heel veel brillen op een tafel.
Het was in elk geval handig dat de koorden er al lagen, zodat ikzelf geen voorbereidend werk moest doen. Enkel nog mijn muziek aansteken en we konden beginnen. De koord en tape (lijn) gebruiken we voor de horizontale richting in dans vast te leggen (dit via tast van de voeten)
Ik kon de dansers mooi verspreiden over de zaal met telkens een meter afstand tussen. Gretig startte iedereen met zijn of haar salsapassen. Voor de lijn, achter de lijn en in het centrum. Iedereen was gewoon nog mee en had de informatie van vorige lessen opgeslagen in het brein.
Inclusief of exclusief dansen? wat zou het handigst zijn voor blinden en slechtzienden?
Sommige zijn van mening dat exclusief dansen moeilijker is dan inclusief dansen. Ik ben van mening dat inclusief dansen meer inzet vraagt dan exclusief dansen. De aanzet kwam door een discussie dat ik had met de sportdienst van Oostende over de manier van puntencodering binnen erkenningen en hoe exclusieve lessen hoger scoren dan inclusieve lessen voor subsidieaanvragen.
Inclusief vraagt meer van de mens dan exclusief:
Op het eerste zicht zou je denken, dat één ziende die danst met een niet ziende voor wat meer kader zorgt en dat het aanleren dan iets makkelijker wordt. Het zou in principe iets vlotter moeten gaan. Maar er dient rekening gehouden te worden met volgende zaken.
1. Veiligheid
2. Zelfzekerheid
3. Doorzetting
4. Ontwijken van aanvallen
5. Doorbreken van stigma’s
6. Het worden aanvaard
7. Het worden gezien als een meerwaarde
Ik kom hierop terug in een volgend artikel maar dit was wat ik schreef in het jaar 2022.
Ik kan U garanderen, dat als blinde in een groep ziende dansers het niet uitermate maar extreem moeilijk is! Het tempo is sneller, je moet mee met de stroom, er is geen ruimte voor veel vragen en niet alles wordt 100% in detail uitgelegd en het moet vooruit met alle gezichten richting de spiegel. Dus ben ik helemaal niet akkoord met het idee dat inclusie makkelijker is dan exclusie. Daarnaast blijft het voor ziende dansers een hele opgave om blinden en slechtzienden of mensen met een handicap te aanvaarden in hun eigen vrije tijd. Iets waar niet te vaak mag over gepraat of geschreven worden maar wel de dagelijkse waarheid is.
Ik geloof dus absoluut in vereenvoudiging door exclusieve lessen. Als trainer ben je enkel bezig met je doelgroep en kan je meelopen in hun ritme en niet andersom. De workshops vind ik dan ook heel dankbaar. Dank dus aan de oogateliers Varsenare en Oostende voor hun vertrouwen, hun goodwill, hun aandacht voor wat hun mensen graag doen en willen en hun open houding ter bevordering van de algemene motoriek van de deelnemers.
Op komst: video’s voor trainers binnen exclusieve lessen binnen het project “visuele handicap en inclusie” door de Koning Boudewijnstichting 2023.
Gerald had mij voor een uur en half geboekt, maar na een uur werd het duidelijk dat iedereen moe was.
Daarom bedacht ik iets nieuws en ontdekte ik iets heel bijzonders: Ik liet alle deelnemers plaats nemen op een stoel en ging aan het werk als een echte lerares. Ik probeerde eerst heel voorzichtig met één vraag:
1. Op hoeveel tellen wordt Salsa gedanst? Ik duidde Dieter aan en nog geen seconde later riep hij: 8 tellen! Ik durfde verder te gaan en vroeg aan Barbie (Melissa)
2. Met welke voet dans je 1, 2, 3? Prompt riep ze: met de rechtervoet! De volgende vragen hoopten zich op
3. Welke tellen dansen we niet?
4. Welke tellen danst de leider op rechts?
5. Wanneer verplaats je je voeten binnen een maat van 8 tellen?
Het ging zo maar door en in een mum van tijd voelde je de energie opborrelen. De ogen draaiden, gingen over en weer en de hersentjes deden hun werk en ik was in de 7de hemel want ik stond versteld van de snelheid en de accuraatheid waarmee het geheugen hen bijstond. Wat een tool!
En wat een vaststelling als trainer.
het geheugen als danstool!
Voor de eerste keer kon ik zelf aan den lijve ondervinden hoe inventief en geconcentreerd blinden hun hersenen aanwenden om geordend de zaken te plaatsen, benoemen, rangschikken, verleggen, door te hebben, begrijpen en zo verder en zo voort.
Enkele malen had ik het al eerder vastgesteld bij mijn vaste dansers maar nooit op zo een grote schaal en met zo een snelheid.
Verstrooide professor: Ik krijg al eens te horen: Michèle je bent een verstrooide professor. En dat is ook zo! Soms zit er zodanig veel in mijn hoofd dat ik, ook al ken ik de materie door en door, al eens een blackout heb of letterlijk verstrooid ben over een detail, een aanpassing, een notie. En als ik dan dansles moet geven aan blinden dan moet ik soms mijn volledige hersenpan uitpersen om de dingen zo goed mogelijk te gaan uitleggen. Enkele keren, heb ik last van afasie. Ik weet dat dat niet zo lijkt maar het is wel de waarheid. De signalen zijn soms zo overweldigend en de acties lopen zo snel tegelijkertijd dat het alles kost om mij zo snel mogelijk uit te drukken. Als ik dan zie met wat voor een snelheid niet zienden de informatie ordenen dan ben ik in opperste bewondering.
En dat heeft de workshop in Varsenare mij nu geleerd en durf ik als stelling de wereld in te sturen.
“Als trainer dien je meer te gaan werken met de hersenen, het brein van de niet ziende.”
De basis van hun kunnen ligt daar. Het is als trainer dus de taak om deze tool te gaan gebruiken, aan te wenden en zelf te gaan over benuten, ter bevordering van de gehele motoriek.
Ik had vorig jaar een lang gesprek met professor Greet Cardon over de motorische ontwikkeling bij peuters en kleuters. De universiteit van Gent zet volop in op motorisch onderzoek naar jonge kinderen.
Ik denk dat ook voor blinde kinderen en jeugd de motorische ontwikkeling moet gestimuleerd worden vanuit de hersenen en vanuit een repetetief kader waarbij herkenning en herinnering de belangrijkste informatie verwerker kan worden in de algemene motorische ontwikkeling van de jonge sporter. Met andere woorden durf ik te stellen dat het brein dient te worden aangewend in zijn totaliteit voor de sportbeoefening en niet andersom.
Eerst opslaan en dan uitvoeren en niet eerst proberen uitvoeren en dan opslaan!
Iets om mee aan de slag te gaan.
Tekstbeschrijving bij de foto's en video's
foto 1: groepsfoto met de deelnemers van oogatelier Varsenaere
foto 2: Michèle in het midden van Pjel en Dimitri
foto 3: Michèle en Manuel aan de stand van “licht en liefde” op de Revabeurs najaar 2023
